Món Nợ Không Trả  
  Tưởng nhớ Hoàng Trường Việt  
  Việt,

Mấy hôm nay anh em ở đây (CVA59 Bắc Cali) đang bàn nhau về việc đóng góp lập quỹ để xử dụng trong việc đăng báo chia buồn hoặc đặt ṿng hoa phúng điếu mỗi khi có tang tế. Bàn qua tính lại, cũng chưa dứt khoát hẳn là thế nào v́ có bạn “kiêng” cái tên gọi, sợ xui. Nhưng cho dù anh em có t́m ra phương thức thế nào đi nữa, phần tao, tao chưa biết phải tính làm sao với cái khoản 10 đô la mày gửi cho tao từ hôm tháng 5. Lần đó đăng báo phân ưu với một bạn của chúng ta, mày phone dặn tao cho mày đóng góp chung với anh em bên này. Sau đó mày gửi tao một tấm check $20 mặc dầu tao đă cho mày hay là phần góp mỗi người chỉ có $10. Tao “x́ nẹc”, phone lại mày, hỏi cho rơ cái $10 dư ra mày gửi tao để làm ǵ. Bằng cái giọng bí mật cố hữu, mày nói : “Ông cứ giữ dùm đấy cho tôi. Tôi biết chỉ trong ṿng dăm ba tháng nữa thôi, thế nào ḿnh cũng c̣n có việc phải xài đến và tôi sẽ lại nhờ ông, đỡ phải gửi cái check nữa”. Gặng hỏi, mày vừa cười vừa giải thích thêm : “Tôi đă bấm rồi. Ông cứ tin tôi di, thế nào cũng xài tới mà, chỉ dăm tháng nữa thôi”. Hồi nào tới giờ tao tin mày là thằng mê bói toán, tao tin là mày bỏ nhiều th́ giờ nghiên cứu tử vi. Nhưng tao không tin cái tài coi tử vi lư số của mày. Có chăng tao chỉ tin một phần ở cái cách coi tướng mạo đàn bà mà mày học được qua mấy câu thơ : “Trường túc bất chi lao . . .”

Và quả đúng như tao vẫn nghĩ về cái tài đoán … trật của mày. Mấy tháng qua chưa có việc ǵ cần đến mày chung góp cái khoản đó cả. Th́ đùng một cái mày ra đi, để lại bàng hoàng trong ḷng bạn bè. Riêng tao, sau những giây phút sững sờ, giờ đây tao c̣n thêm bối rối với cái khoản $10 này.

Nhưng không phải v́ chưa biết làm sao trả lại cho mày 10 đô la, mà tao ngồi viết và đặt tên bài này là “Món nợ không trả”. Mày và tao chơi với nhau mấy chục năm, chia xẻ với nhau biết bao kỷ niệm th́ $10 nghĩa lư ǵ. Ngày tao đặt chân lên đất tự do, mày đă chẳng cho tao gấp mấy mươi lần 10$ hay sao.

Tao dùng cái tựa “Món nợ không trả” để nói về một việc, khi mày sống tao không làm cho mày. Đợi đến bây giờ mày đi rồi tao mới làm th́ c̣n “nước mẫu” ǵ nữa.

Tao không nhớ chắc lúc nào, h́nh như là khoảng tháng 7, thằng Lệ gọi cho tao hỏi : “Thằng Việt có nhờ mày viết cho nó không?”. Tao hỏi “Viết ǵ?”. “Th́ nó nhờ tao viết cho nó một bài. Chắc thế nào rồi nó cũng gọi cho mày”.

Mấy tháng sau này gần như tuần nào mày cũng phone cho tao, khuyên tao nên bốc mấy thang  thuốc Bắc mà uống. Mày nói hàng giờ, giải thích lợi hại của từng vị thuốc. Mày thuyết phục c̣n hơn thầy lang. Rồi mày chép toa thuốc gửi cho tao. Cũng giống như chuyện bói toán, chuyện thuốc thang này tao chỉ tin mày một phần. Mày nói say mê về các toa thuốc, nên qua mấy lần phone, tao vẫn chưa thấy mày nhắc nhở ǵ đến chuyện viết lách cả. Măi đến hôm mùng 1 th.8, tao nhớ rơ v́ hôm đó tao đang đàn đúm với bạn bè ở Oregon th́ mày gọi cell của tao. Nhưng v́ tao không bật máy nên mày để lời nhắn lại.  Măi 2 hôm sau về nhà, tao mới gọi cho mày. Lần này mày vào thẳng đề, cho biết mày đang có dự tính sẽ viết hồi kư “cho tụi nó biết tay, chứ tụi nó viết ba láp ba xằng Ông sốt ruột lắm rồi” (tao nhớ câu mày nói từa tựa như thế) . Và "để cho thêm hoa thêm lá", mày nhờ tao và các bạn bè, mỗi đứa viết cho mày một bài. Viết về những ǵ giữa mày và tao từ xưa tới giờ, xấu tốt, vui buồn, khen chê ǵ cũng được.

Đă được thằng Lệ cho hay trước nên tao từ chối, với lư lẽ rành rọt : “Nếu mày bảo tao viết để chúng ḿnh đọc với nhau, th́ tao viết. Chứ c̣n viết để in sách cho người khác đọc th́ không. Giữa mày với tao có ǵ để mà viết ngoài những kỷ niệm. Phải là những thằng như thằng Lợi, thằng Ấn, đă từng chơi chung với tụi ḿnh, hay cùng lắm phải là những thằng đă học Chu Văn An cùng thời với ḿnh, mới chia xẻ được những chuyện, những kỷ niệm tao kể về mày. Tao khen mày tụi nó hiểu là tao không bốc thơm mày vô lối, tao chê mày tụi nó biết là tao không chửi bậy. Người khác đọc những chuyện ấy chắc chắn họ sẽ xổ toẹt, như tao vẫn thường xổ toẹt những bài thiên hạ bốc thơm nhau trong các sách loại ‘hồi kư đời tôi’ ”. Có chuẩn bị trước nên tao nói một hơi, mày không chen vào đâu được. Khác với mọi lần, mày là người nói c̣n tao thường là người nghe. Một khi mày đă “mở máy” th́ phải khó khăn lắm người đối thoại với mày mới t́m được chỗ hở lúc mày ngừng lấy hơi để chen vô. Hôm đó tao nói một hơi, mày không chen vào lời tao được, và cũng không có lư lẽ ǵ phản bác ư kiến của tao. Sau cùng mày đành ầm ừ chấp nhận, không chống chế, không phản đối, nhưng rơ ràng là cũng không hài ḷng

Tao biết tao đă làm mày thất vọng. Nhưng tao không ân hận, ngay cả bây giờ đây, mày đă vĩnh viễn rời bỏ bạn bè rồi, tao cũng không ân hận là tại sao tao không chiều ư mày một lần cuối. Tụi ḿnh thân nhau đến độ có thể nói thẳng mà không ngượng mồm. Hơn nữa, nào có ai nghĩ được là mày ra đi lẹ đến thế. Mày đang phây phây yêu đời, vẽ ra một lô chương tŕnh. Mày nói với tao, mày c̣n dự tính thực hiện nhiều chuyện lắm mà. Viết sách. Làm truyền h́nh. Rồi cuối năm nay sẽ về thăm Viêt Nam, thăm lại bạn bè cũ một lần. Ai có ngờ đâu …

Chỉ mới hôm giữa tháng 8, mày phone cho tao, than thở không biết mắc cái chứng ǵ mà đau bụng chịu không nổi, suốt đêm không ngủ, phải gọi vấn kế “Đốc” Dự. Ông Đốc khuyên mày nên request bác sĩ cho làm thử nghiệm các thứ ngay. Mày nói ông Đốc dặn ḍ chớ coi thường, nếu v́ lư do ǵ lấy appointment không được, mày mua vé, bay qua Nam Cali để ông Đốc lo cho. Thứ tư mày đi làm endoscopies xong, thứ bảy mày lại gọi cho tao, “báo cáo” là làm cái test này phải chích thuốc ngủ, hay thuốc tê, thuốc mê ǵ đó, chứ không giống cái kiểu soi ruột tao kể với mày, tao nằm nghiêng, nh́n thấy trên monitor cái đầu camera luồn trong ruột ḿnh như con sán. Bác sĩ chưa thấy dấu hiệu ǵ trong ruột mày cả, cần làm thêm biopsy nữa. Mày vẫn lạc quan nói chuyện về chương tŕnh làm truyền h́nh với ĐDN.  Thế rồi chỉ 2 tuần sau, ngày 12/9 nghe tin mày đau nằm ICU, tụi tao email và phone cho nhau hỏi thăm tin tức. Tao gọi Minh “Tố Tân”, nó trả lời không biết ǵ nhiều, v́ chưa vào thăm mày được. Dưới Nam Cali thằng Cát “khóa 17 VB” cho hay nó đă check với mấy tên rất thân của mày, mấy tên này c̣n nói : “Thằng Việt mà bịnh hả? Tao đ.. tin được!”. Không có cách ǵ liên lạc được với mày hay với bà xă mày, tao dùng computer làm một tấm card “get well”, viết vài chữ, gửi bưu điện cho mày. Nhưng chắc mày cũng chả thấy mặt mũi tấm card đó thế nào, v́ chiều ngày 23/9 sau khi Lợi và tao vừa mua xong vé máy bay định tuần sau sang thăm mày, th́ đến tối được tin mày đi rồi !

Suốt từ đầu đến giờ tao nhắc tới t́nh bạn của tụi ḿnh là mấy chục năm, nhưng thực sự tao không nhớ chính xác là mày và tao bắt đầu chơi với nhau từ năm nào. Nếu tao không lầm th́ trong suốt thời gian đi học mày và tao chưa từng ngồi chung một lớp với nhau bao giờ. 1954 ở Nguyễn Trải, học tạm tại cơ sở trường Trương Minh Kư, bên cạnh rạp Đại Nam, mày học B3 với Độ “Đen”, Khải “Lùn”, tao học B1 với “Tony” Ấn, Lợi. Năm 1956 chuyển sang đệ Tam Chu Văn An, mày học nơi dăy nhà ngang, gần quán bác Ba “Bít Tất”, tao ngồi lớp bên cạnh cầu tiêu. Tao biết mày v́ mày có tiếng trong nhóm “chịu chơi”. Mày học đánh box với Sơn “Típ”, Bùi Công Huề, Phúc “Trâu điên”. Trong khi tao chân chỉ hạt bột cắm đầu vào sách vở với Trương Bách, Khánh “Bướm Vàng”. Thế nhưng tao lại thân với mày c̣n hơn cả với nhiều thằng học cùng lớp nữa. Cũng lạ!

Xong Tú tài, mỗi thằng đi một ngả. Mày theo binh nghiệp. Tao lẽo đẽo đeo theo sách vở. Đến khi xáp lại ở nhà Cát “khóa 17 VB” trên đường Nguyễn Huỳnh Đức, mày và tao mới chia xẻ với nhau nhiều tâm sự. Dạo mày làm quận trưởng Đất Đỏ, có nhiều khi về Saigon mày lái xe Jeep thẳng đến nằm ở nhà tao, tâm sự đủ chuyện. Từ chuyện mũi tên ḥn đạn, chuyện bay bướm, đến chuyện t́nh duyên, mày đều kể cho tao nghe. Nhất là những chuyện tương lai đầy hứa hẹn của mày sau mỗi lần mày đi coi bói về. Mày mê bói toán, hễ nghe đâu có thầy hay là mày ṃ đến. Mày vẫn nói : tử vi là khoa học, ḿnh phải tin, nhưng tin một cách có căn bản khoa học chứ không  tin bừa. Thực sự tao thấy cái cách tin của mày cũng chẳng có ǵ là khoa học lắm. Chứng cớ là chuyện vợ con của mày, có ông thầy nào nói trước được đúng đâu. Đây là khoảng thời gian mày xuống tinh thần nhất. Đến độ bà Dung, chị tao, một lần thấy mày đă hỏi : Sao anh Việt lúc này xuống sắc thế? Đấy là v́ chị tao biết mày là một thằng vốn dĩ rất vui vẻ, thích bông đùa, nên đă ngạc nhiên trước sự sa sút của mày. 

Đến lúc có gia đ́nh th́ tụi ḿnh không c̣n lang thang với nhau nữa. Tháng 4, 75 mày xuống tầu trước ngày 30, tao kẹt lại 15 năm sau mới thoát. Nhưng khi tao sang tới đây, trái với những định kiến có tính cách dè dặt lúc đầu của tao, mày cũng như tất cả các bạn bè khác đă đối xử rất là có t́nh nghĩa với tao, giúp tao xóa được mặc cảm của kẻ đến sau.

Lần sau cùng mày và tao gặp nhau là hôm 20/12/2003 tụi ḿnh đến dự đám cứơi con gái “Đốc” Dự ở Santa Ana. Vợ chồng mày từ Virginia qua, tụi tao từ San Jose xuống. Hôm đó “ông Đốc” không xếp cho tụi ḿnh ngồi chung bàn. Nhưng chuyện đưa đẩy, sau cùng tao sang ngồi với mày, để bà xă mày qua ngồi nói chuyện với bà xă tao. Phải chăng đó là cơ duyên cho 2 thằng ḿnh ngồi ăn với nhau một lần cuối cùng ?

Từ ngày sang Mỹ, có thêm một thành ngữ mới : “Kể từ 60 tuổi trở đi, mỗi ngày sống thêm là một ‘ngày bonus’ ”. Mày được hơn 7 năm bonus, tao sắp 5. Nhưng bao nhiêu rồi cũng thế thôi, tất cả bọn ḿnh đang xếp hàng. Ngày xưa ḿnh xếp hàng đôi đi vào lớp học nh́n về tương lai. Ngày nay ḿnh xếp hàng một đi vào hư vô bỏ lại dĩ văng.

Món nợ đă thuộc về dĩ văng, trả được hay không cũng thế thôi, Việt ơi !...

 
  Nguyễn Trọng Dzũng
19-10-2004
 
 

Xin bấm vào đây để coi h́nh
lần sau cùng HTV gặp gỡ các bạn Nam Cali

 

Trở về trang chính