Page 313 - DacSan60NamHoiNgoCVA59

II. SÂN
Sân hận theo đúng Phạm Ngữ ta có thể diễn dịch là
giận dữ và làm hại người. Người sân hận thường hay có
nhiều oan trái oán thù, tâm hằng nóng nẩy không thảnh thơi
an tịnh. Sân hận sanh nên do một nguyên nhân rất nhỏ như
sự tham lam tựa như một đám cháy rừng dữ dội chỉ vì một
đốm lửa nhỏ. Nguyên nhân sanh sân hận :

1- Bất mãn
2- Bực tức
3- Sân
4- Sân hận
5- Cột oán thù

Bất Mãn : Nguyên nhân sanh sân hận (giận dữ) trước
hết do nơi sự không ưa, tức là bất mãn cũng như lòng tham
lam sanh lên do nơi sự ưa thích. Khi sự bất mãn sanh lên
do nơi lòng ham muốn mà không được toại nguyện thì sanh
ra bất mãn. Tuy chưa tai hại nhưng nếu ta không biết diệt
nó từ bây giờ thì nó sẽ đi dần tới bực tức. Muốn diệt trừ
bất mãn ta phải dùng trí tuệ quan sát xem cái gì để mục nào
làm cho tâm bất mãn để ta loại bỏ nó.
Bực Tức : Từ sự bất mãn tâm sẽ đi đến bực tức. Khi
bực tức phát sanh, tâm không còn sáng suốt nữa mà chỉ
nghĩ rằng lẽ phải về ta.

Tâm bực tức làm cho con người khó chịu, không yên
mà tiến thêm một bước nữa là Sân.

Làm sao diệt trừ ngay sự bực tức khi nó phát sanh ?
Phải dạy tâm. Có nhiều cách nhưng rất khó làm cho nó
vắng lặng liền được trong lúc nó đang nóng nẩy. Ta có thể
tìm nơi vắng lặng, tập thở sâu và đều lánh xa những hoàn
cảnh làm ta bực tức. Cái hại của sự bực tức mặc dầu tâm đã

Trang 304 Đặc san Hội ngộ 60 Năm CVA59