Page 41 - Cuối Đời Nhìn Lại Số 18 - Xuân Nhâm Dần (2022)

Địa Sơn Khiêm. Lược nghĩa : người quân tử nhún
nhường, dùng cách ấy vượt được sông lớn, tốt !

Ý Hào khuyên: Nhún nhường mới đạt được
chí. Tức là biết lẽ khiêm cung, vượt đường nguy
nan, trên tin, dưới cậy, giữ được đất đai, tu dưỡng
an nhàn. Vĩ đại như cụ Khổng, san định Kinh Dịch,

làm Thập Dực, mà vẫn khiêm tốn bảo “thuật nhi
bất tác”, chỉ kể lại chứ không thêm thắt gì mới. Cái

khiêm tốn của cụ phù hợp với lối sống của dân tộc
ta mà người Trung Hoa không học được. Đúng như
ông Thiệu Vĩ Hoa, cháu nhiều đời của Thiệu
Khang Tiết đời Tống phải than : Hoa trong tường-

Thơm ngoài tường.

Nhún nhường nhưng không hèn. Những chiến
thắng Bạch Đằng, ba lần đại phá Nguyên Mông,
một trận quét hết quân Thanh, đánh cho “quân hồi

bất phản”, sau đó vẫn nhún nhường triều cống theo
lẽ lớn nhỏ, chỉ với mục đích :

Nam Quốc sơn hà Nam Đế cư
Tiệt nhiên định phận tại Thiên Thư

Sơn Hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư !

Xuân Nhâm Dần 31