Page 10 - Một Đời của Từ Băng - Ấn bản 2023

Trung học phải góp khai sinh cho trường, tôi mới biết

mặt cái Tòa án Hòa giải rộng quyền nằm trên đường
Nguyễn Huệ Sài Gòn. Nơi ấy và cũng nơi ấy cái
nguồn gốc Anamit ghi bằng tiếng Pháp ngót trăm năm
của dân tộc khai sinh ra tôi đã ghi từ ngữ toàn tiếng Việt
nhưng ngày tháng năm sinh và nơi sinh vẫn là Nam

Định. Chỉ đến ngày kê khai lý lịch đi cải tạo, sau ra tù
đi làm từ năm 1977 trở đi, nơi ấy đã đổi là Hà Nam
Ninh. Chục năm sau lại thành ra Nam Hà và cuối
cùng cái Hà Nam Ninh, Nam Hà ấy lại trở về tiếng

gọi gốc Nam Định. Có lẽ nó sẽ là nơi tôi sinh cuối cùng
theo tên gọi bởi mớ tuổi tôi đang chập choạng hoàng hôn.
Sống tính từng phút từng giờ chờ về với tổ tiên. Những
tưởng rằng yên vẫn chưa được yên vì gần đây trong công
việc đổi hộ khẩu mới, người ta đòi hỏi tôi phải ghi nơi ông

bố tôi đẻ ra – nghĩa là nguyên quán – theo trực hệ. Phải
thú thực rằng tôi đào đâu ra ông bố bà mẹ tôi để mà hỏi.
Họ hàng cùng lứa tuổi các cụ thì đã về bên kia thế giới

như bố mẹ tôi rồi. Hai thế hệ nhà tôi buôn thúng bán
bưng ở tỉnh. Thuở nhỏ tôi được cho về quê thì cũng chỉ
biết theo về; có bao giờ hỏi tên làng tên nước đâu mà nhớ.
Cái làng quê của bố tôi ngay từ lúc lớn lên nó đã mờ
nhạt nhu sương khói mùa thu. Tôi chỉ còn nhớ tên làng

quê ngoại đã nuôi nấng tuổi thơ tôi. Bởi vì chưa tròn tuổi
thôi nôi thì mẹ tôi đã mất. Và bởi vì “xảy cha còn chú,

8 Một đời