Page 12 - Một Đời của Từ Băng - Ấn bản 2023

Vâng chỉ có thế thôi! Biết gì đến chuyện của đất

nước chia hai. Năm mươi mốt năm sau tôi đã là một ông
già lụm khụm, nỗi nhớ quê kiểu “cáo chết ba năm quay đầu
về núi” chợt ray rứt và thế là cuối năm 2005 tôi xách
túi đi về trên con tàu Nam Bắc lắc lư ì ạch hai đêm một
ngày. Thằng con bà chị ruột tôi ra đón lúc 4 giờ sáng ở

sân ga. Nó cũng mất mẹ sớm như tôi. Cậu cháu ôm
nhau khóc. Tóc bạc, tóc đen rung rung dưới ánh đèn
vàng quạch. À thì ra, năm mươi mốt năm, tôi mới biết
cái làng tôi có tên là Đồng Quan. Cậu cháu tôi đi tìm

những con đường tuổi thơ ngày Tết, ngày hè mới được về;
nay đã chỉ còn trong sương mù dĩ vãng. Hỏi thăm chục
người như cụ Từ Thức ngày xưa; nhưng may mắn hơn là
còn được thấy ngôi nhà thờ rêu phong tường lở, mái ngói
xô nghiêng. Bao nhiêu đất cát vườn xưa đã nơi người xa

lạ. Thắp nén nhang rồi ngậm ngùi ra nghĩa địa. Mả cụ
tổ tứ đại Huyện Minh xây bằng đá ong nay vẫn còn bền
vững. Mả cụ tổ Tam đại Hàn Lan gạch thẻ tay ngai

chỗ mất chỗ còn, cỏ bò chằng chịt. Mộ chí những người
“muôn năm cũ” còn đây mà nhà mình đâu nhỉ? Một đời
người hay trăm chục đời người cũng chỉ trong chớp mắt.
Cũng may còn cái đem về cho con cháu một tên làng ngày
xửa ngày xưa. Nó nằm cách thành phố Nam Định 5

cây số. Đổ vào ga Đặng Xá trên quốc lộ 1 rẽ ngang
qua một cánh đồng là đã thấy cây đa đầu làng sừng sững

10 Một đời