Page 48 - Cuồi Đời Nhìn Lại Xuân Giáp Thìn - 2024

Thái tử trước kia. Cũng có thể chỉ vua Hiến tông, vị
Thái tử học trò của cụ, nhưng mất sớm ở tuổi 23,
khiến ngôi vua và đất nước rơi vào tay Dụ tông.

Lão quế tùy phong hương thạch lộ
Nộn đài trước thủy một tùng phi.

Mùi hương của cây quế già bay theo chiều gió
làm thơm ngát con đường bằng đá. Đám rêu được

ngấm nước lan rộng, che kín cánh cửa bằng gỗ thông.
“Cây quế già có hương thơm” có thể chỉ những người
có tư cách thanh cao, vẫn cố nêu gương tốt chốn dân
gian. “Đám rêu đẫm nước” để chỉ bọn tiểu nhân, trong

khi “cánh cửa bằng gỗ thông” để chỉ người quân tử.
(Trong văn chương thời trước, các cây tùng, trúc, mai,
thường được ví với người quân tử, biết trọng và giữ

tư cách). Được nước làm cho ướt đẫm, đám rêu lan
mạnh, che lấp hết cánh cửa bằng gỗ thông. Câu này
có lẽ ngụ ý: sự hoành hành của bọn tiểu nhân đã che

lấp tiếng nói của những người ngay thẳng.

Thốn tâm thù vị như hôi thổ
Văn thuyết tiên hoàng lệ ám huy.

Trong hoàn cảnh ấy, nhà giáo dục họ Chu không
phải chỉ có lòng nguội lạnh: mỗi khi nghe ai nhắc đến

hai tiếng “vua trước,” cụ lại thầm gạt lệ. Chúng ta

38 Cuối Đời Nhìn Lại