Page 267 - DacSan60NamHoiNgoCVA59

Năm 1620, công nữ Ngọc Vạn được cha là chúa Sãi
Nguyễn Phúc Nguyên gả cho vua Chân Lạp Chey Chetta II.
Bằng tình cảm phu thê, công nữ thường xin vua Chân Lạp
cho từng nhóm người Việt vào khai phá đất đai và ở lại
định cư. Biên cương phía nam của Đại Việt cứ thế mà được
đẩy xa xuống phía dưới.

Vấn đề là ở chỗ được hay mất đối với từng đối tượng
lịch sử. Nước Đại Việt có những nguồn lực chính là ở vào
những cơ hội lịch sử. Sức mạnh tiềm tàng của ta thường chỉ
bộc lộ vào khi có cơ hội như thế hay trong những hoàn
cảnh bị đẩy đến chỗ đường cùng, chứ không thường xuyên
bằng ý chí lấy sự vươn xa làm mục đích. Điều này có liên
quan đến cái triết lý nhân sinh mà cả cộng đồng từng được
trang bị.

Hàng nghìn năm qua, ta sống với triết lý của Nho giáo
cùng sự đồng hành của Phật giáo.
Nho giáo có điểm rất tích cực trong việc làm ổn định
một xã hội có những qui củ đã có sẵn. Nó rất cần cho một
trật tự xã hội nào đấy, nhưng quả đã không khuyến khích
cộng đồng có những tham vọng băng mình đi đến những
vùng đất mới để thiết lập những giá trị mới. Nho giáo đề
cao những giá trị đã có sẵn, khuyến khích con người biết
phục tùng. Cuộc sống nông nghiệp cứ níu kéo dân ta co
cụm vào mấy vạt đồng bằng chật hẹp, khiến ta có biển mà
không có sức mạnh về biển. Biển như một cánh cửa để một
dân tộc vượt thoát đi, thế mà cả nghìn năm qua ta cứ như
một đứa trẻ thập thò nhút nhát trước biển. Biển chỉ dành
cho những người có đầu óc phiêu lưu.

Triết lý Phật giáo với tinh thần cam chịu, nhìn đời là
cõi tạm, đã tiếp tay với Nho giáo làm cho dân ta không dám
nghĩ đến những điều thực dụng. Cái nghèo vì thế mà cứ đeo

Trang 258 Đặc san Hội ngộ 60 Năm CVA59