Page 41 - Cuồi Đời Nhìn Lại Xuân Quý Mão - 2023
P. 41
Hay trong bộ Nguyễn Đình Chiểu Toàn Tập do
các ông Ca Văn Thỉnh, Nguyễn Sĩ Lâm, Nguyễn
Thạch Giang biên soạn năm 1997 (Hà Nội : Văn
Học, tập 2, trang 51-52):
Long Hồ thà phụ thơ sanh lão
Phụng Các suông quy học sĩ thần.
Theo các tự điển, chữ “phụ” ấy 負 cũng có
nghĩa là “vác, mang, gánh,” dùng theo nghĩa bóng là
“gánh vác.” Chúng tôi tin rằng đó là ý của Nguyễn
Đình Chiểu trong câu thơ này. “Ninh phụ” có nghĩa
“đành phải ra gánh vác.”
Theo Đại Nam Thực Lục, sau khi ở Pháp về,
Phan Thanh Giản được trao chức Lại bộ Thượng thư
nhưng sau vua Tự Đức đổi ông làm Hộ bộ Thượng
thư vì cho rằng ở Lại bộ không nhiều việc quan
trọng. Ở Hộ bộ, phải lo ngân sách, tài chánh, kể cả
khoản bồi thường chiến phí hàng năm phải nộp cho
người Pháp, công việc nặng, cần người giỏi và tận
tâm hơn. Sau đó, năm 1865, nhà vua cử ông làm
Khâm sai, Kinh lược sứ, để lo giữ ba tỉnh miền Tây
Nam kỳ. Cũng theo Đại Nam Thực Lục, Phan Thanh
Giản đã xin về hưu (ông tới 70 tuổi theo cách tính
của người Việt thời trước). Thực Lục chép, “Phan
Xuân Quý Mão 31
